• Były poseł Konfederacji Krystian Kamiński, poinformował, że w piątek ukraiński parlament uchwalił kilka ważnych ustaw.
• Dotyczą one między innymi praw dla mniejszości narodowych.
• Wskazał, jak Premier Węgier Viktor Orban zadbał o interes swoich mniejszości narodowych w innych krajach.
• Zobacz także: Korwin-Mikke ws. skandalu z udziałem Brauna: Czasami bywają sytuacje, w których przesada unaocznia problem

Jak podaje były poseł Konfederacji Krystian Kamiński, w piątek ukraiński parlament uchwalił kilka nowelizacji ustaw tj.: o samorządzie lokalnym, o edukacji wyższej, o oświacie, o zabezpieczeniu funkcjonowania języka ukraińskiego jako państwowego, o ogólnokształcącym szkolnictwie średnim, o mniejszościach narodowych Ukrainy i o mediach. 

Wszystkie zmiany dotyczyły kwestii praw mniejszości narodowych, z wyjątkiem Rosjan. Tych ostatnich władze Ukrainy przestały uznawać za autochtoniczną mniejszość narodową. Po raz kolejny w Polsce, w której sporo polityków ma usta pełne frazesów o dbaniu o rodaków poza granicami, prawie nikt nie zainteresował się kwestią mającą kluczowe znaczenie dla Polaków kresowych, czyli tych którzy dobrowolnie z Polski nie wyjechali, lecz to Polska „wyjechała” od nich po drugiej wojnie światowej - zauważył Krystian Kamiński.

Jednakże w przypadku Węgier zainteresowanie sprawą jest bardzo duże, szczególnie przez Premiera Viktora Orbana, który dba o interes węgrów poza granicami kraju.

Ten brak zainteresowania w sposób oczywisty koresponduje z faktem, że przywrócenie mniejszościom narodowym tych praw, które rządzący Ukrainą konsekwentnie odbierali im po rewolucji Majdanu, nie jest zasługą działań III RP lecz polityki Węgier. To im mogą teraz podziękować kresowi Polacy, nie Warszawie. Dla Budapesztu bowiem sytuacja Madziarów na Ukrainie, stanowiących większość mieszkańców na Zakarpaciu - w gminach przy obecnej granicy Węgier, jest priorytetem, tak jak priorytetem są w ogóle rodacy na dawnych ziemiach kresowych Korony Świętego Stefana - podkreślił były poseł Konfederacji.

REALPOLITIK Á LA ORBAN

Niemal całkowicie bez echa przeszła w polskich środkach masowego przekazu i szerszej w polskiej debacie publicznej piątkowa uchwała parlamentu Ukrainy, który dokonał nowelizacji pakietu aż siedmiu ustaw: „O samorządzie lokalnym”, „O edukacji wyższej”, „O… pic.twitter.com/v6FOgd4l2G — Krystian Kamiński 🇵🇱 (@K_Kaminski_) December 15, 2023

Reakcja Węgier była natychmiastowa. Od 2017 r. dyplomacja węgierska oświadczyła, że nie może być mowy o przystąpieniu Ukrainy do Unii Europejskiej w przypadku takiego traktowania mniejszości narodowych, w tym węgierskiej. Od tego roku Budapeszt blokował też rozmowy o przystąpieniu Ukrainy do NATO, nie dopuszczając do udziału rządzących Ukrainą do formalnych spotkań Sojuszu na najwyższym szczeblu, co poluzowano dopiero po lutym 2022 r. Węgrzy konsekwentnie stali na tym stanowisku mimo nacisków USA, organów Unii Europejskiej… a także rządu PiS - wyjaśnił polityk Ruchu Narodowego.

Czytaj więcej: Dziennikarz TVMN oskarżony o propagowanie ustroju totalitarnego. Roty Marszu Niepodległości organizują zbiórkę na pomoc prawną

Pozytywne skutki realpolitik w wykonaniu Orbana

Zmiany w siedmiu ukraińskich ustawach mają w zamierzeniu gwarantować prawo do posługiwania się w procesie edukacyjnym językiem danej mniejszości narodowej obok języka państwowego, co jest zabezpieczeniem co najmniej utrakwistycznego statusu szkół mniejszościowych. Obowiązek nauczania po ukraińsku dotyczy jedynie samych zajęć z języka państwowego, ukraińskiej literatury i historii. 

Nowelizacje wprowadzają możliwość używania języków mniejszości narodowych w materiałach wyborczych podczas prowadzenia kampanii wyborczej. Mają one być jednak dublowane w języku ukraińskim. Wydawnictwa publikujące w języku krymsko-tatarskim, językach tzw. rdzennej ludności lub mniejszości narodowych Ukrainy, a także w językach mniejszości narodowych, będących językami urzędowymi UE, będą zwolnione z obowiązku wydawania w danym roku przynajmniej 50 proc. tytułów w języku ukraińskim. Możliwe będzie też nadawanie audycji i programów w mediach w językach mniejszości, w wymiarze do 70 proc. czasu antenowego  - podaje Kamiński.

Sądzę więc, że Węgrzy poczekają jeszcze ze swoją blokadą, by zobaczyć efekty piątkowych decyzji Rady Najwyższej. Niemniej w Budapeszcie już mogą świętować pierwsze zwycięstwo ich twardej polityki wobec Kijowa - zaznaczył były poseł.

Jak podkreślił Kamiński, polskie władze w tej sprawie zachowywały porażającą bierność. W 2017 r. polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych uznało, że inne języki nadal są respektowane obok ukraińskiego.

Jednocześnie zapis ten zawiera gwarancję dotyczącą prawa uczenia języka narodowego w państwowych i samorządowych zakładach nauki lub przez narodowe stowarzyszenia kulturalno-oświatowe - czytamy w ówczesnym oświadczeniu polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Pomimo tego zaledwie miesiac później rząd Prawa i Sprawiedliwości wysłął do Kijowa Minister Edukacji Annę Zalewską, aby podpisała wraz z Minister Oświaty i Nauki Ukrainy Liliją Hrynewycz deklarację dotyczącą prawa mniejszości polskiej na Ukrainie i mniejszości ukraińskiej w Polsce do nauczania języka ojczystego i nauki w języku ojczystym.

Dokument bez żadnej mocy wiążącej i zawierający same ogólniki uzupełniony został zapisem, że nowa ukraińska ustawa oświatowa zapewnia Polakom na Ukrainie „warunki do nauki języka ojczystego oraz nauki w języku ojczystym […] równolegle z nauką w języku państwowym”. Najwyraźniej PiS pasowało wtedy to, co nie pasowało nawet Komisji Weneckiej Rady Europy, która zajęła się sprawą zmobilizowana przez Węgry - podkreślił Krystian Kamiński.

Dopiero w październiku 2018 r. ówczesny podsekretarz stanu w polskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk napisał w odpowiedzi na interpelację poselską, że „w 2017 r. prawa mniejszości polskiej na Ukrainie były szczególnie narażone na negatywne działania władz Ukrainy w sferze edukacji”, czyli coś odwrotnego niż MSZ i MEN gromko obwieszczały rok wcześniej. W kwietniu 2019 r. ówczesny wiceminister spraw zagranicznych Marcin Przydacz po rozmowach w Kijowie uznał, że niewiążąca deklaracja podpisana przez Zalewską oraz ustne zapewnienia ówczesnego ukraińskiego wiceministra oświaty Pawło Chobzeja załatwiają sprawę - dodał.