• W poniedziałek komitet noblowski poinformował o przyznaniu Nagrody Nobla 2023 z dziedziny medycyny i fizjologii.
• Przyznano go dwójce naukowców Katalin Kariko i Drew Weissmanowi.
• Ubiegłoroczną nagrodę w dziedzinie fizjologii i medycyny otrzymał Szwed Svante Paabo za odkrycia dotyczące genomów wymarłych homininów i ewolucji człowieka.
• Zobacz także: 79 lat temu skapitulowało Powstanie Warszawskie

Nobel w dziedzinie fizjologii i medycyny przyznawany jest przez Zgromadzenie Noblowskie szwedzkiego Instytutu Karolinska. Ubiegłoroczną nagrodę w dziedzinie fizjologii i medycyny otrzymał Szwed Svante Paabo za odkrycia dotyczące genomów wymarłych homininów i ewolucji człowieka. Laureat z 2022 roku jest synem innego szwedzkiego noblisty - Karla Sune Detlofa Bergstroma w 1982 za badania nad prostaglandynami.

Katalin Kariko i Drew Weissman zostali laureatami Nagrody Nobla 2023 w dziedzinie medycyny i fizjologii za odkrycia umożliwiające opracowanie szczepionek przeciwko COVID-19.

BREAKING NEWS
The 2023 #NobelPrize in Physiology or Medicine has been awarded to Katalin Karikó and Drew Weissman for their discoveries concerning nucleoside base modifications that enabled the development of effective mRNA vaccines against COVID-19. pic.twitter.com/Y62uJDlNMj — The Nobel Prize (@NobelPrize) October 2, 2023

Laureaci podzielą się po równo nagrodą w wysokości 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,41 mln zł).

Czytaj więcej: Sztuczna macica - przyszłość, czy zagrożenie? Lekarze i naukowcy wskazują na wady i pozytywy tej technologii. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków rozważa jej wdrożenie

Historia Nagrody Nobla

Nagroda Nobla to wyróżnienie przyznawane od początku XX wieku za wybitne zasługi dla ludzkości: naukowe, literackie lub w działaniach na rzecz pokoju. Zostało ustanowione ostatnią wolą fundatora - Alfreda Nobla, szwedzkiego przemysłowca i wynalazcy dynamitu. Początkowo było przyznawane w pięciu dziedzinach, jednak w latach 60. ustanowiono dodatkową nagrodę z ekonomii. Laureaci są wyłaniani corocznie, choć zdarzały się lata bez wyróżnionych. Są nimi osoby żyjące, najwyżej trzy w każdej z dziedzin, nie licząc przypadków, kiedy nagrodę pokojową otrzymują całe instytucje.

Pierwsza uroczystość wręczenia tej nagrody odbyła się w Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie w 1901 - Pokojową Nagrodę Nobla otrzymali wtedy Jean Henri Dunant, założyciel Czerwonego Krzyża i Frederic Passy. Od 1902 nagrody są wręczane przez króla Szwecji. Uroczystość odbywa się zawsze 10 grudnia.

Nagrody Nobla są przyznawane corocznie i w następujących dziedzinach:

• fizyki, przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk, za „najważniejsze odkrycie lub wynalazek w dziedzinie fizyki”
• chemii, przez Królewską Szwedzką Akademię Nauk, za „najważniejsze odkrycie lub postęp w dziedzinie chemii”
• fizjologii lub medycyny, przez Instytut Karolinska, za „najważniejsze odkrycie w dziedzinie fizjologii lub medycyny”
• literatury, przez Akademię Szwedzką, za „wybitną pracę na rzecz idealistycznych tendencji”
• Pokojowa Nagroda Nobla, przez Norweski Komitet Noblowski, za „najlepszą pracę na rzecz braterstwa między narodami, likwidacji lub redukcji stałych armii oraz za udział i promocję stowarzyszeń pokojowych”.

W 1968 Szwedzki Bank Narodowy ustanowił w dziedzinie ekonomii nagrodę imienia Alfreda Nobla: Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii.