• Wielki polski astronom Mikołaj Kopernik mieszkał w latach 1516-19 i 1520-21 na zamku w Olsztynie. Pełnił tam funkcję administratora dóbr kapituły warmińskiej.
• W czasie swojego pobytu informował on o tym, kiedy nadejdzie astronomiczny pierwszy dzień wiosny.
• Datę wyznaczał za pomocą specjalnych tablic, które wcześniej zaprojektował i wykonał.

Wielki polski astronom Mikołaj Kopernik mieszkał w latach 1516-19 i 1520-21 na zamku w Olsztynie. Pełnił tam funkcję administratora dóbr kapituły warmińskiej.

W zamku działa Muzeum Warmii i Mazur oraz znajduje się jedyna na świecie, unikatowa pamiątka po Koperniku. To doświadczalna tablica astronomiczna wykonana na ścianie krużganku. Tablica owa pozwalała na określenie pozornego ruchu Słońca w dniach bliskich równonocy wiosennej i jesiennej, i była połączona ze swoistą formą zegara słonecznego - powiedział dr Sebastian Mierzyński z Muzeum Warmii i Mazur.

Kopernik wykorzystywał tablicę, aby obliczyć moment nadejścia astronomicznej wiosny. To wiązało się z zadaniem, które otrzymał od papieża. Chodziło o precyzyjne wyznaczanie daty Wielkiej Nocy, które to święto jest uzależnione od początku astronomicznej wiosny i od faz księżyca - zauważył astronom dr Leszek Błaszkiewicz.

Czytaj więcej: Szokująca sytuacja w amerykańskiej szkole. Lewacka ofensywa żywieniowa

Tablice Mikołaja Kopernika

Mikołaj Kopernik wykonał tablicę podczas swojego pobytu na zamku, kiedy sprawował urząd administratora dóbr kapitulnych. Tablica ma wymiary 705 x 140 cm i została wykreślona na pokrytej tynkiem ścianie krużganka skrzydła północnego, tuż nad wejściem do komnaty, w której mieszkał administrator. Do dziś zachowały się duże fragmenty tego wyjątkowego zabytku.

Narzędzie to jest wynikiem obliczeń i analizy przestrzeni olsztyńskiego zamku. Jego dolną granicę wyznacza cień kalenicy skrzydła południowego zamku, górną sufit. Krańce tablicy wyznaczone są przez możliwości operowania Słońca i wysokości murów kurtynowych zamku. Ostatnie badania pozwalają sądzić, że także linie zostały wyliczone i naniesione na tynk przed rozpoczęciem pomiarów.

Działanie tablicy polega na tym, że 15 linii oddaje obraz refleksji pozornego ruchu Słońca - w pięciodniowych odstępach - w okresach bezpośredniej bliskości równonocy. 14 linii - 9 przed i 5 po równonocy - oznaczonych kolorem czerwonym ma postać hiperboli. Linia 10 zaznaczona kolorem niebieskim oznacza równonoc i jest prostą. Przyjmuje się, że zachowane na tej linii litery układały się w napis "EAQUINOCTIUM".